نوروفیدبک، بیو فیدبک و نوروتراپی چیست؟
نوروفیدبک، بیو فیدبک و نوروتراپی چیست؟
واژه‌ی «نوروتراپی» به چندین روش درمانی اطلاق می‌شود که عملکرد مغز را تغییر می‌دهند.
مهم‌ترین و اصلی‌ترین روش درمانی در این گستره، نوروفیدبک یا بیوفیدبک امواج مغزی است.
همه ی متخصصان بالینی حداقل با مفهوم بیوفیدبک امواج مغزی، آشنایی دارند.
بیش از چهار دهه است که از این روش برای درمان مؤثر بسیاری از اختلالات مثل صرع، ADHD و افسردگی استفاده می‌شود.
همان‌گونه که خواهیم دید، نوروتراپی را می‌توان به‌عنوان یک انتخاب مؤثر برای درمان گستره‌ی وسیعی از اختلالات به کار برد.
نوروفیدبک یک روش شرطی‌سازی عامل است.
وقتی‌که مغز همان‌گونه که خواسته شده، پاسخ می‌دهد، مراجعه‌کننده یک پاداش محرک دریافت می‌کند.
این پاداش می‌تواند یک صوت باشد که نشان‌دهنده‌ی تغییر مثبت در عملکرد امواج مغز است؛
یا حتی پاداش می‌تواند حرکت آیکون‌هایی بر روی صفحه نمایشگر کامپیوتر باشد که مثلاً کودک ADHD در حال انجام نوعی بازی شبه ویدئویی با مغز خود است.
ما می‌توانیم چیزهای دیگری در روند درمان ایجاد کنیم، به شیوه‌ای که کودک بتواند مثلاً یک قطار الکتریکی را با مغز خود حرکت دهد.
«پاداش» به بیان دیگر، نوعی محرک نشان‌دهنده‌ی موفقیت است.
پروتکل درمانی پرفشارتر، «هدایت مغز[۱]» است که نوعی درمان آمیخته با فرآیندهای شرطی‌سازی عامل میباشد.
در دهه‌ی ۱۹۴۰ میلادی، شرطی‌سازی عاملِ دامنه‌ی امواج مغزی، توسط هربرت جسپر و چارلز شاگاس در دانشگاه مک گیل کانادا ارائه داده شد (۱۹۴۱).
برای آمادگی اولیه، به ارائه‌ی یک محرک غیرشرطی وابسته به عملکرد امواج مغزی، مثل دامنه‌ی آن نیاز داریم؛
بنابراین برای مثال، هنگامی‌که دامنه‌ی آلفا از آستانه‌ی آموزشی بالاتر میرود، یک چراغ چشمک‌زن در جلوی چشم مراجعه‌کننده روشن می‌شود و به‌محض آن‌که دامنه‌ی آلفا به آستانه‌ی آموزشی افت کند، این چراغ خاموش می‌شود.
چراغ چشمک‌زن یک محرک غیرشرطی برای سرکوب کردن دامنه‌ی آلفا است.
اگر چراغی را در جلوی چشم‌های کسی روشن کنید، دامنه‌ی آلفا افت می‌کند.
با مشروط کردن این روند به دامنه‌ی EEG آلفا، دامنه‌های کمتری را می‌توانید شرطی کنید.
گرچه متخصصان بالینی شناختی از بیوفیدبک امواج مغزی دارند، ولی من دیده‌ام که این شناخت، اغلب محدود است.
یک باور رایج این است که بیوفیدبک امواج مغزی، یک روش خوب ولی پرهزینه برای ریلکس کردن بیمار محسوب می‌شود و با آن‌که این روش مؤثرتر از مدیتیشن است،
اما بااین‌وجود، فایده‌ی محدودی در ایجاد تغییرات موقت در عملکرد امواج مغز را دارد که شبیه به‌نوعی خواب‌آلودگی است که به مراجعه‌کنندگان کمک می‌کند تا به وضعیت ریلکس برسند.
نکته‌ی اصلی در این باور آن است که بیوفیدبک امواج مغزی، تغییرات دائمی را در عملکرد امواج مغز ایجاد نمی‌کند.
پس آن متخصصان بالینی که این تصور غلط را از بیوفیدبک امواج مغز دارند، احتمالاً نوروتراپی را به‌عنوان نوع دیگری از ریلکسیشن نمی‌پذیرند.
درمان نوروفیدبک، با یک ارزیابی از عملکرد امواج مغز شروع می‌شود.
ما می‌دانیم که عملکرد امواج مغز در شرایط نرمال چگونه است.
اگر از این میزانِ بهنجار انحراف پیدا کند، نشان‌دهنده‌ی سطوحی از ناکارآمدی در عملکرد مغز است.
این ناکارآمدی‌ها در عملکرد مغز، به‌نوبه‌ی خود با علائمی همراه هستند.
متخصصان بالینی با تفسیر این انحرافات از میزان هنجار، می‌توانند علائمی که مراجعه‌کننده را به دنبال درمان فرستاده است، شناسایی کنند.
این کار با روند معمولی که مراجعه‌کننده مشکلات خود را برای متخصص بالینی توضیح می‌دهد، بسیار متفاوت است.
وقتی متخصص اطمینان یافت که علائمی که به‌وسیله‌ی تفسیر ناهنجاری‌های امواج مغزی شناسایی‌شده‌اند، همان‌هایی هستند که مراجعه‌کننده را به دنبال درمان کشانده، او شیوه دقیق درمان را برای بیمار به‌طور خلاصه توضیح می‌دهد.
این درمان برای نرمال کردن عملکرد امواج مغزی طراحی شده و درنهایت به بهبود علائم می‌انجامد.
منبع : کتاب نوروتراپی کاربردی با ترجمه احسان شهسواری شیرازی،نعیمه صیافان،دکتر محمد نامی (خرید کتاب نوروتراپی کاربردی)
همچنین نوروتراپیست ها می توانند در این لینک شاه کلید استفاده از نوروفیدبک را در دسترس داشته باشند.
با استفاده از فرم ارزیابی جامع سوینگل شاه کلید استفاده از نوروفیدبک در دسترس نوروتراپیست ها خواهد بود. برای تهیه این فرم می توانید عکس زیر را لمس کنید :
ممنون از مقاله خوبتون
عالی ممنونم
ممنون از مطالب خوب و به روزتون
امیدواریم مطالب سایت آموزنده و موثر باشد. تلاش تیم ایران هیپنوز تولید محتوای علمی، جدید و کارآمد است. شاد باشید.
عالی
عالی عالی عالی
ممنونم
مطالب بسیار جالبی بود
مطالب بسیار جالبی بود
مطالب بسیار جالب و آموزنده بود
مطالبتون بسیار جالب و آموزنده بود
مطالبتون بسیار جالب و آموزنده بود